Μελέτη: Πώς τα επίπεδα παχυσαρκίας συνδέονται άμεσα με τον καρκίνο στο πάγκρεας

Την άμεση σχέση μεταξύ των υψηλών επιπέδων ινσουλίνης, που εμφανίζονται στους ασθενείς με παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2 και του καρκίνου στο πάγκρεας διαπιστώνει νέα μελέτη που φέρει την υπογραφή ερευνητών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, η οποία δημοσιεύθηκε στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση «Cell Metabolism».

Σημειώνεται ότι ενώ η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2 είχαν προηγουμένως θεωρηθεί παράγοντες κινδύνου για  την εμφάνιση του καρκίνου παγκρέατος, οι ακριβείς μηχανισμοί συσχέτισης των καταστάσεων παρέμεναν ασαφείς. Η νέα μελέτη ρίχνει φως στο ρόλο της ινσουλίνης και των υποδοχέων της σε αυτή τη διαδικασία. Η έρευνα καταδεικνύει ότι τα υπερβολικά επίπεδα ινσουλίνης υπερδιεγείρουν τα παγκρεατικά κυψελοειδή κύτταρα, τα οποία παράγουν πεπτικά υγρά. Αυτή η υπερδιέγερση οδηγεί σε φλεγμονή που μετατρέπει αυτά τα κύτταρα σε προκαρκινικά.

Η μελέτη επικεντρώθηκε στο αδενοκαρκίνωμα του παγκρεατικού πόρου, τον πιο διαδεδομένο καρκίνο του παγκρέατος, ο οποίος είναι ιδιαίτερα επιθετικός. Η συχνότητα εμφάνισης αυτού του καρκίνου του παγκρέατος βρίσκεται σε άνοδο και μέχρι το 2030 αναμένεται να γίνει η δεύτερη κύρια αιτία θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο.

«Παράλληλα με τη ραγδαία αύξηση της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2 βλέπουμε μια ανησυχητική αύξηση των ποσοστών καρκίνου του παγκρέατος», δηλώνει ο Τζέιμς Τζόνσον, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, Καθηγητής στο Τμήμα Κυτταρικών και Φυσιολογικών Επιστημών και προσωρινός διευθυντής του Ινστιτούτου Επιστημών Ζωής στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας. «Τα ευρήματα αυτά μας βοηθούν να κατανοήσουμε πώς συμβαίνει αυτό και υπογραμμίζουν τη σημασία της διατήρησης των επιπέδων ινσουλίνης σε ένα υγιές εύρος, το οποίο μπορεί να επιτευχθεί με τη διατροφή, την άσκηση και σε ορισμένες περιπτώσεις με φάρμακα», προσθέτει.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα ευρήματα αυτά μπορεί να αφορούν και άλλους καρκίνους που σχετίζονται με την παχυσαρκία και τον διαβήτη τύπου 2, όπου τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης μπορεί επίσης να συμβάλουν στην έναρξη της νόσου.

Τη σημασία των ευρημάτων της μελέτης σχολιάζει στις γραμμές που ακολουθούν ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Παγκρέατος, κ. Γρηγόρης Τσιώτος:

«Η συσχέτιση παχυσαρκίας και καρκίνου παγκρέατος έχει παρατηρηθεί την τελευταία δεκαετία. Όσοι ασχολούμαστε με το πάγκρεας σε υψηλό επίπεδο διεθνώς, έχουμε αναδείξει την συσχέτιση αυτή και έχουμε προσπαθήσει να την κάνουμε γνωστή στο ευρύ κοινό. Συγχρόνως, ήταν γνωστή προηγουμένως η σχέση της παχυσαρκίας με τον καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών, της μήτρας και του παχέος εντέρου. Το άρθρο αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό διότι προσφέρει για πρώτη φορά την επιστημονική εξήγηση στο βιολογικό επίπεδο για την αιτιολογική αυτή σχέση. Έτσι η κλινική μας παρατήρηση ενισχύεται γιατί τώρα αναλύεται και βιολογικά. Οι ερευνητές από τον Καναδά απέδειξαν ότι η υψηλή ινσουλίνη που προξενείται από την παχυσαρκία επάγει πρωτεΐνες φλεγμονής, οι οποίες με τη σειρά τους ενισχύουν ογκογονίδια (π.χ. K-ras) που έχουν ενεργότατο ρόλο στην δημιουργία καρκινικών κυττάρων στο πάγκρεας.

Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται αυτή η αλληλουχία γεγονότων στο βιολογικό κυτταρικό επίπεδο και αναλύονται όλοι οι “κρίκοι της αλυσίδας”  που οδηγούν από την παχυσαρκία στον καρκίνο του παγκρέατος. 

Αυτό που πρέπει λοιπόν να μείνει, είναι ότι πράγματι υπάρχει το βιολογικό υπόστρωμα που συνδέει παχυσαρκία και καρκίνο παγκρέατος και η σχέση αυτή είναι αιτιολογική και όχι μόνο μία κλινική παρατήρηση. Σε πρακτικό επίπεδο πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ακόμα ισχυρότερα ότι η παχυσαρκία δεν είναι μόνο ζήτημα που αφορά την ποιότητα της ζωής, αλλά μπορεί να έχει κυριολεκτικά θανατηφόρες συνέπειες. Είναι θεμελιώδες λοιπόν η παχυσαρκία να καταπολεμείται με τον πλέον οριστικό και αποτελεσματικό τρόπο».

pancBG

Hellenic Pancreas Institute

The Hellenic Pancreas Institute aims at promoting and spreading knowledge on pancreatic diseases and their successful treatment based on the latest developments. Our work focuses on three distinct but complementary pillars:

  1. The advancement of scientific knowledge on pancreatic diseases through research and studies that lead to developing the most effective treatments.
  2. Awareness raising among the public and primary care physicians on the importance of timely diagnosis and the treatment of pancreatic diseases based on the latest standards. 
  3. The collaboration with organizations in Greece and abroad to effectively promote the goals of the Hellenic Pancreas Institute.