Η πιο συχνή αιτία εμφάνισης χρόνιας παγκρεατίτιδας είναι η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ. Το αλκοόλ προξενεί μια χαμηλού βαθμού, αλλά συνεχή φλεγμονή (“ερεθισμό”) του παγκρέατος. Η διαδικασία αυτή, καθώς εξελίσσεται, προκαλεί σκλήρυνση του παγκρέατος, μεγάλες ανωμαλίες στον παγκρεατικό πόρο (τον μικρό σωλήνα που διατρέχει το πάγκρεας), ανώμαλη διόγκωση ενός μέρους του παγκρέατος (που μοιάζει με νεόπλασμα). Επίσης προκαλεί χρόνιο πόνο στο ανώτερο τμήμα της κοιλιάς και στην μέση, σακχαρώδη διαβήτη που απαιτεί ινσουλίνη, καθώς και αδυναμία σωστής και πλήρους πέψης των τροφών. Αυτά τα συμπτώματα οδηγούν τελικώς σε απώλεια βάρους, αυξανόμενη αδυναμία και λήψη πολλών παυσίπονων φαρμάκων που οδηγούν σε εθισμό και εξάρτηση.

Η βαρύτητα της χρόνιας παγκρεατίτιδας ορίζει και την αντιμετώπισή της. Σε αρχικά στάδια το πρώτο και εντελώς απαραίτητο βήμα είναι η διακοπή του αλκοόλ, πράγμα που στην πράξη είναι πολύ δύσκολο να συμβεί. Συνήθως χρειάζεται όχι μόνο αποφασιστικότητα εκ μέρους του ασθενή, αλλά και υποστήριξη από το περιβάλλον, ή και ψυχολογική υποστήριξη. Δυστυχώς όμως, ακόμη και η πλήρης διακοπή του αλκοόλ δεν βελτιώνει τις βλάβες που έχουν ήδη συμβεί στο πάγκρεας, αλλά σίγουρα σταματάει την περαιτέρω εξέλιξη και επιδείνωσή τους. Σε βαρύτερες περιπτώσεις χρόνιας παγκρεατίτιδας με χρόνιο ανυπόφορο πόνο, με διαβήτη, με ανωμαλίες του παγκρεατικού πόρου, ή με παθολογική διόγκωση μέρους του παγκρέατος, χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση. Η εγχείρηση που απαιτείται στις περιπτώσεις αυτές εξατομικεύεται και σχεδιάζεται σύμφωνα με το ιδιαίτερο πρόβλημα που στον συγκεκριμένο ασθενή καλείται να λύσει. Τόσο η σωστή επιλογή της εγχείρησης, όσο και η άρτια εκτέλεσή της πρέπει να είναι έργο ειδικού παγκρεατικού χειρουργού και όχι ενός οποιουδήποτε γενικού χειρουργού.

Μία πολύ σπάνια μορφή χρόνιας παγκρεατίτιδας είναι η Ιδιοπαθής. Στην ιδιοπαθή παγκρεατίτιδα δεν έχει αναγνωριστεί εμφανής αιτία (χολολιθίαση, αλκοόλ, κ.ά.). Η σημασία της έγκειται στο ότι μπορεί να είναι ο ασυνήθιστος τρόπος εμφάνισης ενός όγκου του παγκρέατος. Η διάγνωση αυτή είναι ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτείται η βαθειά γνώση του αντικειμένου αυτού ώστε να μπορέσει ο ιατρός να υποψιαστεί κάτι τέτοιο και να το διερευνήσει κατάλληλα. Δυστυχώς, το συνηθέστερο είναι τα επεισόδια της παγκρεατίτιδας αυτής να αποδίδονται από μη πραγματικά ειδικούς σε άλλους λόγους, να περνάει αρκετός χρόνος και ο όγκος να αυξάνεται και να επεκτείνεται.